Op vrijdag 15 januari 2016 publiceerde de Staatscourant dat de zakenvrouw op haar eigen verzoek sinds 1 januari geen lid meer is van de raad van toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM).
Opvallend is dat de AFM zelf daarover in alle toonaarden zwijgt en geen verdere toelichting geeft.
Daardoor werd het opstappen voor voor speculatie en dat is geen goede zaak.
In de media werden allerlei verschillende mogelijke verklaringen geven voor haar aftreden.
Van Gaal kwam eerder in opspraak door betaalde toespraken die ze bij ING en Rabobank gaf. Ze ontkent dat deze aanleiding waren voor haar aftreden, want die waren vooraf goedgekeurd.
Enigszins vreemd daarbij is dat Minister Dijsselbloem van Financiën, die eindverantwoordelijk is voor de gang van zaken bij de AFM, later tegenover RTL-Z zei dat 'de AFM nevenactiviteiten beperkt op gebieden waar Van Gaal juist graag wel actief in wil blijven.
Uiteindelijk heeft zij besloten dat ze die toch belangrijker vindt. Het is zoals het is', aldus de bewindsman.
Tegenover het Financieele Dagblad (FD) laat Van Gaal weten:
"dat de toelichting van de minister onjuist is. 'Ik heb alles opgegeven wat ik moest opgeven voor ik bij de AFM begon, en verder heb ik geen nevenactiviteiten op enkele commissariaten na. Er is dus niets meer wat ik zou kunnen of moeten opgeven."Wie het weet mag het zeggen en ik waag me in dit weblog niet aan speculaties over dit specifieke geval.
Bijbanen?
Een feit is wel dat de AFM eind 2014 in opspraak kwam door ongewenste nevenactiviteiten van een lid en de voorzitter van de raad van toezicht. Dat was toen aanleiding om de richtlijn aan te scherpen en ook dat bijna de gehele raad van toezicht opstapte.
In de nieuwe richtlijn mogen er geen bijbanen worden genomen bij instellingen of ondernemingen die onder toezicht staan van de AFM. Ook moesten bijbanen of opdrachten vooraf worden gemeld en beoordeeld door de voorzitter van de Raad van Toezicht.
Ik merk daarbij op dat er op de website van de AFM door mij niets te vinden is over deze nieuwe richtlijn.Het kan aan mij liggen, maar ik vind het wel vreemd. Waarom niet transparant hierover?
Wel is het zo dat je als bestuurder en commissaris bij een toezichthouder nu eenmaal in een glazen huis leeft en je moet voorkomen dat je onderwerp van gesprek wordt. Daarbij is het vooral van belang dat een gevoel van afhankelijkheid van onder toezicht gestelden wordt voorkomen en daarbij wordt nu eenmaal een zekere terughoudendheid gevraagd.
In het FD zegt mevrouw van Gaal hierover:
"dat de functie van interne toezichthouder 'lastig te combineren' is met het voeling houden met wat er speelt in de samenleving."Ikzelf denk dat hierin de belangrijkste reden ligt voor haar vertrek. Je kunt naast het lid zijn van de raad van toezicht bij de AFM bijna niets anders meer doen.
Wie de lijst van nevenfuncties van de raad van toezicht bekijkt ziet dat het veelal gaat om toezichthoudende functies in de semi-publieke sector.
Als voorbeeld gaat het om functies bij de VO-raad, Stichting jongeren op gezond gewicht, het Nationaal Ballet fonds, Stichting Almeerse Theaters, Rode Kruis Ziekenhuis, Zorg van de Zaak Netwerk, Zorggroep West-Alblasserwaard en het Diaconessenhuis.
Oneerbiedig gezegd gaat het allemaal om bijbanen met een maatschappelijk belang en niet om het commerciële gewin. Veelal gaat het om functies die relatief zeer laag belonen t.o.v. een commissariaat in het bedrijfsleven.
Bedenk daarbij ook dat je van de beloning als toezichthouder bij de AFM niet al te veel mag verwachten. Gemiddeld genomen krijg je ongeveer 25.000 euro bruto als toezichthouder (zie jaarverslag 2014).
In verhouding tot het bedrijfsleven is dat laag. Een commissaris bij de ING ontvangt bijvoorbeeld rond de 45.000 euro, maar krijgt ook nog extra betaald voor deelname in de verschillende commissies in de raad en dat kan aardig oplopen.
Commissarissen in het bedrijfsleven kunnen daarnaast ook nog meerdere commissariaten vervullen en dat is voor de leden van de raad van toezicht van de AFM evenmin mogelijk.
Kortom voor het geld hoef je het bij de AFM niet te doen. Je krijgt een relatief lage beloning en je mag er feitelijk niets bijverdienen.
Het lijkt me dan ook logisch dat mevrouw van Gaal er de brui aan geeft.
Zij is ondernemer en verdient haar inkomen met een scala aan activiteiten.
Om nou elke keer voor een klusje aan Paul Rosenmöller toestemming te moeten vragen is dan niet echt leuk.
Het is dan ook een verkeerde aanname van de AFM om te spreken over "nevenfuncties", ofwel bijbanen.
In feite is de werkelijkheid bij de AFM dat een toezichthoudende functie bij deze instelling een hoofdbaan is.
Helaas kun je van deze hoofdbaan niet leven.
Dat betekent dat mogelijke toekomstige toezichthouders gerekruteerd moeten worden uit een groep die niet afhankelijk is van het inkomen van de functie als toezichthouder.
Anders geformuleerd, personen met een goed pensioen of werk in de universitaire wereld, die het niet erg vinden om voor een relatie lage beloning hun moeilijke werk bij de AFM te doen.
Dat een benoeming bij de AFM de mogelijkheden voor een beter betaalde bijbaan uitsluit moeten ze daarbij voor lief nemen en zich ook kunnen en willen veroorloven.
Ik heb al eerder geschreven dat dit het vinden van goede toezichthouders wel erg moeilijk maakt.
Conclusie
Het valt te betreuren dat er zo weinig openheid is over het aftreden van Annemarie van Gaal.
Dat roept alleen maar speculatie op, zonder dat men de feiten kent.
Dat de minister en mevrouw van Gaal met verschillende verklaringen komen doet de zaak evenmin goed.
Feit is wel dat het voor de AFM moeilijk zal zijn om aan goed toezichhouders te komen.
De beloning is laag en men kan feitelijk verder geen andere (beter betaalde) toezichtfuncties vervullen.
Dat maakt toezichthouder worden bij de AFM een charitatieve daad en dat lijkt me nu niet bepaald een ideale situatie.
De enige oplossing is om met een marktconforme beloning te komen, rekening houdend met het feit dat de leden van de raad van toezicht er verder geen goed betaalde commissariaten bij kunnen vervullen.
Als je echt van mening bent dat toezichthouder bij de AFM een hoofdfunctie is dan moet je er ook goed voor betalen.
Het is echter de vraag of minster Dijsselbloem daar een ton of twee per lid van de raad van toezicht voor over heeft.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten