De aandeelhouders toonden zich bijzonder ontevreden over de schikking van 775 miljoen euro in verband met de witwasaffaire. Ook de poging om het salaris van topman Ralph Hamers met 50% te verhogen had duidelijk kwaad bloed gezet.
Met decharge wordt aan het bestuur kwijting verleend over het gevoerde beleid van het afgelopen boekjaar en aan de raad van commissarissen voor het gevoerde toezicht.
Het komt maar zelden voor dat aandeelhouders van een AEX-fonds weigeren om stuur en commissarissen decharge voor het gevoerde beleid en toezicht te verlenen.
Dat bij ING maar liefst 62% tegen stemde is een flinke en overtuigende tik op de vingers.
Een formaliteit?
In een commentaar van de redactie van het Financieele Dagblad wordt het verlenen van decharge als een formaliteit gezien, omdat het geen directe praktische gevolgen heeft. Dit is echter onjuist.
Zoals ik in mijn boek Grondslagen van Corporate Governance op pag. 75 vermeld:
"Als de algemene vergadering niet expliciet decharge heeft verleend, dan betekent dit feitelijk dat de rechtspersoon geen kwijting heeft verleend voor een eventuele interne aansprakelijkheid van bestuurders en commissarissen. Zij moeten hun statutaire en wettelijke taken ‘behoorlijk’ vervullen, zo niet dan zijn zij hoofdelijk aansprakelijk naar de rechtspersoon. Het niet behoorlijk vervullen van een statutaire taak kan onder bepaalde omstandigheden overigens ook onrechtmatig zijn tegenover een ander (bijv. de curator, een leverancier of een afnemer). Ook tegenover derden kunnen het bestuur en de raad van commissarissen (uit onrechtmatige daad) aansprakelijk zijn.Was het verlenen van decharge in Nederland een automatisme, we zien de laatste tijd toch meer dat aandeelhouders zich hierin kritisch opstellen. Zo was er veel discussie bij Shell en Ahold over het verlenen van decharge. Bij Shell betrof het de kwestie rond de oliereserves, waardoor uiteindelijk 40 procent van de aandeelhouders tegen decharge stemden. Bij Ahold wilden de aandeelhouders geen decharge verlenen in verband met het boekhoudschandaal. Ook bij Stork werd dit middel door grootaandeelhouders Centaurus en Paulson gebruikt."Het Financieele Dagblad geeft overigens een mooi overzicht van ondernemingen waar geen decharge is verleend aan bestuurders en/of commissarissen. De journalisten zeggen zelf dat het verlenen van decharge een zeldzaam verschijnsel is. Het door hen opgestelde overzicht spreekt dat echter tegen, vanaf 2003 is er bijna elk jaar wel sprake van, als je ook de niet-AEX fondsen erbij neemt..
Duidelijk signaal
Naast mogelijke gevolgen voor de persoonlijke aansprakelijkheid is het niet verlenen van decharge een duidelijk signaal van aandeelhouders dat het zo niet langer kan. Dat er iets moet veranderen.
Het is een duidelijke tegenstem, maar ook een signaal dat aandeelhouders ontevreden zijn en de verdere handelingen van bestuur en commissarissen nauwgezet zullen volgen.
Bestuurders en commissarissen kunnen zich terecht zorgen gaan maken als het verlenen van goedkeuring niet gebeurt.
Wordt niet tegemoet gekomen aan de wensen van aandeelhouders dan kunnen aandeelhouders in de volgende aandeelhoudersvergadering tot verdergaande sancties overgaan.
Zo kan men tegen herbenoeming stemmen, salarisverhogingen niet goedkeuren en besluiten tot schorsing of ontslag (zie art. 18.3 van de statuten). Ook commissarissen kunnen te allen tijde door de algemene vergadering worden geschorst of ontslagen (art. 24.3 van de statuten) of niet worden herbenoemd.
Let wel, aandeelhouders zullen dit alleen maar doen als bestuur en commissarissen zich opnieuw onvoldoende van hun taak kwijten. Maar het valt ook niet uit te sluiten dat een eventuele herbenoeming van bestuurders Ralph Hamers en Steven van Rijswijk in 2021 uiterst ongewis is.
Datzelfde kan ook gelden voor de commissarissen Hans Wijers, Herman-Josef Lamberti, Jan Peter Balkenende, Margarete Haase en Robert Reibestein die allen in 2021 hun zittingstermijn zien eindigen. Daarmee suggereer ik niet dat zij allemaal niet zullen worden herbenoemd. Ik sluit echter niet uit dat er in 2021 een paar koppen zullen rollen als bij ING geen sprake is van een duidelijke verbetering. Dan nog valt het te betwijfelen of aandeelhouders nog wel door willen met enkel verantwoordelijken voor het witwasfiasco en de rel rondom de volkomen absurde verhoging van het inkomen van Ralph Hamers.
Conclusie
Het is helder dat de ING-top een forse veeg uit de pan krijgt van aandeelhouders. Het niet verlenen van een decharge is is niet al te vaak voorkomend gegeven en is daarom een duidelijke oproep tot noodzakelijke verandering in beleid en toezicht. Gebeurt dat onvoldoende dan kunnen bestuurders en commissarissen het nog lastig krijgen de komende jaren.
Dus inderdaad: ING voor wie vooruit wil.