Ruzie over Monitoring Commissie Accountancy van NBA

Er zijn van die dagen dat ik me echt een beetje boos maak over bepaalde zaken.
Vandaag meldt het Financieele Dagblad het volgende:

"De vier grote accountantskantoren (PwC, KPMG, Deloitte, EY) hebben een probleem met de rol van de monitoringcommissie van de beroepsvereniging van accountants NBA. Zij richten hun pijlen nu met name op voorzitter Ada van de Veer, die als voormalig commissaris bij zorgconcern Meavita ter discussie staat. Dat meldt de Telegraaf."

De Telegraaf is nog veel duidelijker en meldt dat "de sector rollebollend over straat gaat over de benoeming van de voorzitter van een onafhankelijke commissie die toeziet op "gezagsherstel'" van de sector.
Daarbij zegt de Telegraaf ook nog;

"Volgens verschillende bronnen zien de Big Four (Deloitte, EY, KPMG en vooral PwC) een bedreiging in de samenstelling en onafhankelijkheid van de commissie, met daarin onder meer luis in de pels en hoogleraar Accountancy Marcel Pheijffer van Nyenrode."

Daarbij willen de grote accountantskantoren ook dat de commissie zich alleen bezig houdt met de kleinere kantoren een de grote kantoren aan de AFM overlaat.

Hier wordt ons mooie beroep echt niet beter van lijkt mij.
Bovendien valt er wel het nodige af te dingen op de argumenten die de grote accountantskantoren nu opeens aandragen.

Beperkte rol?
Volgens bronnen vinden de grote kantoren dat de monitoringscommissie zich met haar toezicht op de hervormingsplannen van de NBA vooral zou moeten richten op de kleinere kantoren.
De grote kantoren zouden het exclusieve domein moeten zijn van de Autoriteit Financiele Markten (AFM).
Dat is een hele vreemde redenering want de beroepsorganisatie NBA heeft nu eenmaal besloten dat alle beroepsbeoefenaren vallen onder het hervormingsplan "In het publieke belang.'
Dat de grotere accountantskantoren onder toezicht staan van de AFM doet daar niets aan af.
Het gaat hier om de individuele leden van de NBA, of ze nu wel of niet werkzaam zijn bij een groot kantoor.
Bovendien zijn het nu juist de grote kantoren die met hun handelen het beroep van registeraccountant in diskrediet hebben gebracht.
Ik denk wel eens dat het de heren bestuurders van deze kantoren aan enige werkelijkheidszin ontbreekt. Sterker nog, ook deze actie lijkt weer op een collectieve harakiri, zoals ik al eens eerder betoogde.

"We hebben blijkbaar te maken met een beroepsgroep die zijn eigen kernfunctie niet langer meer serieus neemt. Integendeel, de kantoren investeren volop in allerlei nieuwe adviesdiensten en verwaarlozen klaarblijkelijk hun voornaamste reden van bestaan, de controle van jaarrekeningen.Daarvoor heeft de vrije markt allang een oplossing bedacht: bedrijven die niet meer adequaat voldoen aan de vraag in de markt zullen vanzelf verdwijnen. Anders geformuleerd, als de partners van accountantskantoren collectief hara kiri willen plegen door het leveren van een slecht controleproduct dan moet dat dan maar."

Blijkbaar heeft men weinig gevoel van wat er leeft. De grote kantoren zijn weliswaar groot, maar klein (lees slecht) in het uitvoeren van de werkzaamheden waarop het maatschappelijk verkeer zou moeten kunnen vertrouwen.
Als ze al een uitzonderingspositie verdienen dan is dat als het slechtste jongetje van de klas. Niet alleen in Nederland, maar ook in andere landen, hebben de toezichthouders weinig goede woorden over voor de kwaliteit van de geleverde controles.
Kortom, als je slecht presteert, het imago van de beroepsgroep verpest, kan je maar beter volledig meewerken aan een commissie van je eigen beroepsgroep in plaats van aanspraak maken op een "status aparte." Een status die je overigens wel degelijk verdient hebt door ondermaats te presteren.

Onafhankelijkheid
De door het FD aangehaalde bronnen laten ook weten dat de vier grote kantoren al vanaf het begin moeite hebben gehad met de monitoringscommissie.

"Ze zouden vinden dat de leden niet onafhankelijk zijn. Drie leden van de MCA zijn commissaris bij Nederlandse bedrijven en instellingen die potentieel klant zijn van de big four."

Ik begrijp weinig van dit argument. Het zijn nu juist de klanten die te maken hebben gehad met de gevolgen van slecht uitgevoerde controlewerkzaamheden.
Zijn ze daarom niet onafhankelijk?
Het antwoord is eigenlijk eenvoudig: ze zijn even onafhankelijk als de accountants beweren te zijn als ze een goedkeurende verklaringen afgeven zonder daarvoor de benodigde werkzaamheden te hebben gedaan.
Deze leden van de commissie hebben belang bij een goed functionerend accountantsberoep vanuit hun functie als commissaris. Daarom zijn ze terecht gekozen.
Overigens: wie zou er in aanmerking komen om onafhankelijk te zijn, en waarom is dat nodig?
Het gaat er om dat er leden in de commissie zitten die betrokken zijn vanuit de praktijk en belang hebben bij een goed uitgevoerde accountantscontrole.
Je zou bijna denken dat de grote vier alleen maar mensen in de commissie willen die dit standpunt niet delen, of vergis ik me hier?

De commissievoorzitter
Volgens de Telegraaf grijpen de "big four" de veroordeling van Ada van Veer met beide handen aan.

"Naast Loek Hermans werd zij met name genoemd in de uitspraak van de Ondernemingskamer waarin de vroegere top van de inmiddels failliete thuiszorgorganisatie Meavita schuldig werd bevonden aan 'wanbeleid'. Zij bleven afgelopen donderdag 19 november collectief weg bij de presentatie door Van der Veer over het voorgenomen werkprogramma van haar commissie."

Deze zaak ligt wat mij betreft genuanceerder.
Allereerst begrijp ik niet dat je botweg wegblijft bij een presentatie. Waarom is deze zaak niet vooraf besproken?
Ten tweede hebben de grote kantoren allerlei ingangen bij de NBA om al bij de samenstelling van de commissie hun bezwaren te uiten. Dat hoeft allemaal niet achteraf door de commissie te boycotten.

Dat laat onverlet dat ook ik wel van mening ben dat de benoeming van Ada van der Veer niet bepaald gelukkig is.
Het is een kundige dame, maar heeft toch wel een vlek op het blazoen.
Zo was zij als commissaris bij KPNQwest als commissaris een van de betrokkenen in een voorgenomen rechtszaak, een onderzoek door de Ondernemingskamer en een schikking.
Ook is ze door Ondernemingskamer inderdaad veroordeeld voor wanbeleid voor haar rol als commissaris bij Meavita.
Volgens de NBA heeft dat geen gevolgen voor de positie van haar.

NBA-voorzitter Pieter Jongstra: ”We hebben de uitspraak bestudeerd en gesproken met diverse betrokkenen. Wij hebben daaruit de conclusie getrokken dat er geen reden is om aan de competenties en de integriteit van Ada van der Veer te twijfelen. Zij zal derhalve haar werkzaamheden als voorzitter van de commissie voortzetten.”

Ik waag dat persoonlijk te betwijfelen. Je wilt toch als beroepsorganisatie een voorzitter van onbesproken gedrag?
Natuurlijk is ze competent en ongetwijfeld integer, maar daar gaat het niet om. Ik citeer mevrouw van der Veer zelf:

“Het geschonden vertrouwen herstellen in de accountancybranche vind ik van cruciaal belang voor het functioneren van onze economie. Bedrijven en particulieren moeten blind kunnen vertrouwen op de integere en correcte werking van de accountancysector. Vandaar dat we de komende jaren met een onafhankelijke commissie aan het werk gaan om deze beroepsgroep te helpen haar gezag in het economisch verkeer en de maatschappij te hervinden en te herstellen. Dat gezag is essentieel, niet alleen voor het uitvoeren van controletaken maar ook voor het kunnen signaleren van bredere (niet-financiële) kwesties.Het gaat de commissie daarbij vooral om het laten herijken en het weer laten naleven van de kernwaarden en de principes van het accountants-vak. We realiseren ons als Commissie dat dit geen gemakkelijke klus zal worden, waarbij we nadrukkelijk de medewerking van de accountancysector nodig zullen hebben."

Als je deze doelstelling wilt realiseren moet je zelf ook helemaal vrij zijn van alle blaam.

Zoals nu blijkt wordt haar verleden aangegrepen om haar positie ter discussie te stellen.

Dat is vervelend, maar het was voorspelbaar.

Los van de verdiensten van mevrouw van der Veer is deze aantekening op je CV betreffende Meavita genoeg om je kwetsbaar te maken voor criticasters. Dit afgezien van het feit of de grote kantoren nu wel of niet gedreven worden door hun eigen belang, zoals nu duidelijk het geval is.

Het lijkt mij eveneens ook niet zo handig van het NBA om met een voorzitter te komen, waarvan bekend was dat deze onderwerp was van een lopende procedure.
Je had op basis van het rapport van de onderzoekers van de Ondernemingskamer op je vingers kunnen natellen dat er wanbeleid zou volgen in de uitspraak van de rechter.
Je kunt dan wel als NBA zeggen dat mevrouw van der Veer competent en integer is, maar van haar competenties heeft ze in ieder geval bij Meavita weinig gebruik gemaakt.
U leest het vonnis van de rechter er maar op na (Ada van der Veer wordt aangeduid als betrokkenen [Q].

Het lid Pheijffer
Tot slot wordt ook mijn geachte collega Pheijffer  bij Nyenrode als ongewenst persoon verklaard. Ik citeer nog maar even uit het Financieele Dagblad:

"En hoogleraar Marcel Pheijffer, tevens blogger op Accountant.nl, treedt op als getuige deskundige in rechtszaken tegen accountantskantoren. Om die reden zouden de kantoren niet willen de commissie toegang krijgt tot ‘interne en gevoelige informatie’ over hun organisatie."

De Telegraaf spreekt overigens over de "luis in de pels", een typering die bij mij niet erg positief over komt, maar wel aangeeft dat de grote vier kantoren hem niet zien zitten.
Alleen al deze redenering van deze kantoren geeft aan dat ze absoluut niet tegen kritiek kunnen.
Natuurlijk is Pheijffer deskundige vanwege zijn grote kennis van het accountantsberoep.
Natuurlijk is Pheijffer terecht en gefundeerd kritisch over de wanprestaties van zijn beroepsgenoten.
Het beroep zou eigenlijk blij moeten zijn met collega's die hen kritisch en met goede argumenten een spiegel voorhouden.
Blijkbaar niet de grote kantoren.

Het daarbij gehanteerde argument is nogal zielig wat mij betreft.
Hij zou toegang krijgen tot interne en gevoelige informatie en dat willen we niet.
Daarmee geef je al aan dat je helemaal geen onafhankelijk, wetenschappelijk oordeel wilt van deze hoogleraar.
Wie je dan wel wilt in de commissie, is mij overigens volstrekt niet duidelijk en daar spreken de kantoren zich ook niet over uit.
Blijkbaar mag je als KPMG-partner wel zitting nemen in de Ondernemingskamer als raadslid (de heer Eeftink), maar niet als wetenschapper bij Nyenrode de rol van deskundige bij rechtszaken vervullen zoals de heer Pheijffer dat doet.
Het moet niet gekker worden.

Conclusie
Of dit alles bijdraagt tot herstel van vertrouwen in het beroep waag ik nu al te betwijfelen.
De onbesuisde reactie van de de grote kantoren is een onbeschaamd staaltje van machtsvertoon en dom eigen belang.
Evenmin ben ik erg blij met het feit dat deze zaak weer breeduit in de pers verschijnt met de smakelijk aanduiding in de Telegraaf dat de "'kopstukken uit de sector rollebollend over straat gaan."

Dit alles doet ons beroep geen goed.

We zijn nog heel ver weg van het herstel van geschonden vertrouwen.