donderdag 7 april 2011

De Europese Commissie en Corporate Governance

Eurocommissaris Michel Barnier is een druk baasje. Na zijn diepgravende rapport over de toekomst van het accountantsberoep is er nu een nieuw discussiestuk over corporate governance.
Zoals de commissaris zelf zegt:
"In de huidige economische situatie moeten we er meer dan ooit voor zorgen dat bedrijven goed worden bestuurd en consequent, betrouwbaar en duurzaam handelen. Te veel kortetermijndenken in het verleden heeft desastreuze gevolgen gehad. Daarom hebben wij vandaag het startschot gegeven voor een debat over de doeltreffendheid van het bestaande corporate-governancekader. Het is vooral van belang dat bedrijfsraden doeltreffender functioneren en dat aandeelhouders hun verantwoordelijkheden ten volle opnemen."
Omdat ik al meer dan tien jaar werkzaam ben op het gebied van corporate governance is een dergelijk initiatief op het eerste gezicht welkom. Daardoor wordt het vakgebied weer eens goed op de kaart gezet en dat is mooi meegenomen.
Toch ben ik uiterst sceptisch over dit initiatief want er is geen enkele reden voor.


Allereerst zie ik nu niet bepaald voldoende aanleiding om tot Europese wetgeving op dit gebied te komen. Barnier stelt dat op zelfregulering gebaseerde corporate governance niet zo doeltreffend is gebleken als mogelijk. Waar dat op gebaseerd is wordt echter niet vermeldt.
Ook het argument dat er te veel kortetermijndenken is geweest is empirisch niet echt aangetoond.
Wat dan wel de echte reden is voor dit initiatief ontgaat mij dan ook enigszins.
Cynisch gesproken zou je kunnen zeggen dat zoals gebruikelijk de politiek weer overreageert op een crisis, net zoals daarvoor bij de boekhoudschandalen.
Nu gaat het hier nog om een raadpleging, maar duidelijk is wel dat de Europese Commissie met nieuwe wetgeving zal komen.


Dat is ook mijn tweede bezwaar tegen dit initiatief. In veel Europese landen zijn er al nationale corporate governance codes in werking die goed zijn afgestemd op de lokale situatie. Ik zie niet in dat een nieuwe Europese Code hier nog niets van betekenis aan kan toevoegen.
Integendeel zelfs, want een overkoepelende Europese Code, is mogelijk goed voor de status van Brussel, maar kan niet goed functioneren vanwege de grote verschillen in wetgeving en aandeelhoudersstructuur in de Europese landen.


Een derde bezwaar is dat Barnier van mening is dat het "pas toe of leg uit" principe niet goed functioneert in Europa. Daarvoor wordt verwezen naar een recente studie op dat gebied, maar de eerlijkheid gebiedt me om te zeggen dat deze studie niets anders is dan een samenvatting van de antwoorden op een eerdere raadpleging over corporate governance van financiƫle instellingen. Dat is nu niet bepaald hard empirisch bewijs te noemen.
Toch wordt op basis hiervan gesteld dat er op Europees niveau wettelijke maatregelen nodig zijn om een einde te maken aan vrijwillige gedragscodes.
Daarbij is het ook nodig dat er gedetailleerd wordt uitgelegd hoe en waarom er van een bepaling in de gedragscode wordt afgeweken.
Het argument van de Commissie is dat veel van de huidige problemen te wijten zijn aan een misverstand over de aard van de gewenste uitleg.


Laat ik helder zijn, als we op basis van dit soort opportunistische bureaucratische argumentatie, met nieuwe wetgeving worden geconfronteerd, zijn we op de verkeerde manier bezig. Dit zeker gezien onze internationale concurrentiepositie, want ik zie bij andere werelddelen helemaal niet de noodzaak voor een nieuwe gedragscode op het gebied van Corporate Governance.
Waarom heeft bijvoorbeeld de Verenigde Staten helemaal geen gedragscode? Kan meneer Barnier dat nu eens uitleggen?
Om het nog erger te maken wil de Commissie ook nog dat de nationale toezichthouders zoals de AFM en de effectenbeurzen op naleving van de Code gaan toezien.
Zo komen we ook weer in de spiraal van nieuwe wetgeving en overheidstoezicht met bijbehorende kosten en regeldruk en uiteindelijk schade voor onze concurrentiepositie.


Het lijkt er weer op dat men in Brussel een oplossing probeert te verkopen voor een probleem dat niet bestaat. De Europese overheid zit daarmee zelfregulering door het nationale bedrijfsleven in de weg door te proberen elementen uit de nationale codes tot Europese wetgeving te verheffen.
Daarmee wordt de effectiviteit van zelfregulering verminderd.
Dat is uiteindelijk de belangrijkste vraag: willen we zelfregulering of wetgeving?
Tot nu toe was het motto: zelfregulering waar het kan, wetgeving als het moet.
De noodzaak voor nieuwe Europese wetgeving is echter onvoldoende aangetoond door Brussel.


Daarom is mijn conclusie, stop er mee. De huidige situatie van zelfregulering kan best wel beter, maar vergt echt geen Europees ingrijpen.















Geen opmerkingen:

Een reactie posten