Fraude 2010

Sinds kort is het tweejaarlijkse rapport 2010 Report to the Nations on Occupational Fraud and Abuse weer beschikbaar.
Voor geïnteresseerden op dit gebied een boeiende en onmisbare empirische studie omdat het rapport letterlijk bol staat met interessante feiten over het fenomeen fraude op de werkplek.
Het verslag wordt gemaakt door de Amerikaanse vereniging van gecertificeerde fraudeonderzoekers en is hier verkrijgbaar. Voor de eerste keer worden er ook andere landen dan Amerika in het onderzoek betrokken en dat geeft een interessant beeld in de onderlinge verschillen.
Ik noem een paar hoogtepunten uit het rapport:

• Het gemiddelde verlies voor een onderneming van fraude op de werkplek komt neer op 5% van de omzet. Wereldwijd is het verlies door fraude geschat op 2.9 miljard dollar, ofwel tweederde van het totale budget van de Verenigde Naties.
• Diefstal van bedrijfseigendommen is de meest voorkomende fraude (90% van de gevallen) met een gemiddeld verlies van 135.000 dollar. Knoeien in de cijfers komt slechts in 5% van de gevallen voor, maar scoort met een gemiddeld verlies van 4 miljoen dollar weer zeer hoog.
• De meeste fraudes worden ontdekt als gevolg van een tip. Daardoor zijn klokkenluiders een uiterst effectief en goedkoop middel tegen fraude.
• De financiële dienstverlening, de industrie en overheid scoren het hoogst in het aantal fraudes.
• Fraude door topmanagers kostten drie keer zoveel als fraude door het middel management en negen keer zoveel als fraude door medewerkers. Dit soort fraudes duren ook veel langer voor ze ontdekt worden (gemiddeld 27 maanden).

De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat het rapport voor de trouwe lezer van eerdere versies weinig nieuws bevat. Het meest opvallende is wel dat het schadebedrag is afgenomen van 7% in 2008 naar 5% in 2010. Een verklaring hiervoor wordt niet gegeven in het rapport. Mijn eigen interpretatie op basis van de cijfers is dat de daling vooral wordt veroorzaakt door de daling van fraudes in de categorie corruptie (van 27% naar 22%) en de scherpe daling van fraude in de categorie "knoeien in de boeken" (van 10% naar 4%).

De accountants onder ons zouden kunnen denken dat dit komt door de grotere aandacht voor interne beheersing door het management, dit mede door de verplichting hiervoor in de code Tabaksblat. Deze gedachte wordt echter niet door de cijfers ondersteund. De ontdekking van fraudes wordt voor 75% veroorzaakt door tipgevers, interne accountants, of simpelweg door toeval.

Tenslotte nog een wijze les uit het rapport. Het opleiden en trainen van alle medewerkers in het voorkomen en detecteren van fraude is de meest effectieve maatregel tegen fraude. Niet alleen omdat de meeste fraudes door het personeel werden ontdekt maar ook omdat ondernemingen met een anti-fraude training voor medewerkers en managers veel lagere verliezen door fraude op de werkplek hebben.