woensdag 27 maart 2013

Uitverkoop Cyprus

Terwijl diverse reisbureaus stunten met goedkope vakantiereizen naar Cyprus is de bankensector op slot om te voorkomen dat de spaargelden naar andere zonnige bestemmingen vluchten.

Zoals we inmiddels weten zijn de "Kaaimaneilanden van de Mediterranee" inmiddels getroffen door financiële genocide. Daarmee zal er onherroepelijk een eind komen aan de veel te grote bancaire industrie op Cyprus. Het land is een belastingparadijs waar ondernemingen en rijke buitenlanders hun geld heen brengen. Cyprus is een plek waar mensen, waaronder niet alleen Russen, hun rijkdom kunnen verstoppen voor de belastingdienst en de wetgevers. Mooier kunnen we het niet maken maar het landje is een hele grote witwasoperatie.

Cartoon Tom Janssen

De Europese Unie wil niet langer meer de Cypriotische banken steunen, maar is van mening dat deze de problemen zelf maar moeten oplossen. Dat doen ze door degenen die hun geld op de banken hebben gezet te laten meebetalen. Dat geldt met name voor de tegoeden boven de 100.000 euro en de verwachting is dat deze spaarders meer dan 40% tot 80% van hun geld kwijt zijn (afhankelijk van de bank waar zij een tegoed hebben). Dat zijn vooral rijke Russen en op Cyprus gevestigde ondernemingen, maar de Cypriotische burgers en bedrijven zullen veel geld verliezen.

Los daarvan blijft het ongelofelijk dat landen als Cyprus, de Kaaimaneilanden, Jersey, Bermuda e.d sinds de grote wereldwijde financiële crisis nog steeds op dezelfde manier opereren als daarvoor. Iedereen kent inmiddels wel de risico's van op hol geslagen banken en toch lopen de grote geldstromen in onze wereld nog steeds via jurisdicties die toelaten dat bankiers een loopje nemen met de (milde) regels die we inmiddels hebben voor het internationale financiële verkeer.

Zoals Paul Krugman het zegt . . "Iedereen is verontwaardigd over de begrotingstekorten maar toch maken ondernemingen en de rijken nog steeds vrijelijk gebruik van belastingparadijzen om het betalen van belastingen zoals de gewone mensen te vermijden."
Sinds de toetreding van Cyprus tot de Europese Unie en de Euro was er toch tijd genoeg geweest om de financiële sector te hervormen? Dat Cyprus een belastingparadijs was met een veel te grote en ondoorzichtige bankensector was een publiek geheim.

Nu zien we voor het eerst dat een belastingparadijs ook failliet kan gaan en dat het inherente risico van off-shore banking is dat je plotsklaps je geld kunt kwijtraken. De overheden hebben geen geld meer om banken overeind te houden. Komen de banken in problemen dan zijn ze reddeloos verloren en dat geldt helemaal als er sprake is van een onevenredig grote bankensector die vooral drijft op zwart geld.
Nu is Cyprus niet het enige Europese land met een grote financiële sector. Zie het volgende staatje van de Europese Centrale Bank uit 2010.



Hier zien we de activa van banken uitgedrukt als een percentage van het Bruto Nationaal Product van een land. Cyprus is overduidelijk een land met een enorme bankensector, maar ook Luxemburg, Ierland, Malta, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk zitten ruim boven het gemiddeld van rond de 350%.
Een onevenredig grote banksector wil overigens niet automatisch zeggen dat rampen onvermijdelijk zijn. Luxemburg en Zwitserland, twee landen met al decennia lang een absurd grote banksector, staan nog overeind en hun banken ook.
Het gevaar zit hem kennelijk vooral in de kleine landen waar de financiële sector in korte tijd explosief groeit, met veel te weinig toezicht en lakse regelgeving. Het gevaar zit ook in de concentratie van tegoeden in een paar grote instellingen. Rond de 71% van de tegoeden in Cyprus werden gehouden door lokale banken. In Luxemburg is dat slechts 8% en zitten de overige gelden bij dochters van grote buitenlandse banken.

In de beeldvorming schijnt het sentiment overheersen dat een banksector die groter is dan een nationale economie, te groot is en dus gevaar loopt. Maar daar valt wel wat op af te dingen, betogen Dirk Schoenmaker en Dewi Werkhoven van de Duisenberg School of Finance. Zij pleiten er voor om ook te kijken naar de specifieke bankbehoeften die per land enorm kunnen verschillen. Daarmee bedoelen ze dat er grote verschillen zijn in de financieringsbehoefte van financiële instellingen, overheden, ondernemingen en huishoudens. Ook de aanwezigheid van multinationals in een land is een verklaring voor de omvang, want die hebben nu eenmaal grote banken nodig. Zo is de omvang van de Nederlandse en de Zwitserse financiële sector deels te verklaren door de relatief grote multinationals in die landen. Waarom Luxemburg zo groot is wordt echter door hen niet verklaard.

Al met al is het over en uit met Cyprus. Niemand zal nog zijn geld laten witwassen door een Cypriotische bank na de actie van de Troika. Dat betekent dat bijna de helft van het Bruto Nationaal Produkt zal wegvallen. Toerisme is nog de enige hoop voor het eiland, maar met Europa in een crisis biedt dat weinig perspectief.

Voor Cyprus, dat ook nog met zeer hoge staatsschuld te maken heeft is de kans op overleven klein en zijn de vooruitzichten slecht.
Dat is dan wel de prijs die betaald moet worden omdat Cyprus al sinds de jaren negentig door de politieke elite bewust de kant op is gestuurd van een belastingparadijs. Ik voel wel enige sympathie voor de "gewone" Cyprioten, maar ook niet meer dan dat. Iedereen op het eiland wist wel dat het niet helemaal in orde was. Maar ja, zo lang er goed geld was te verdienen hield iedereen zijn mond.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten